نگاهی به موفقیت سینماگران خراسانی در ادوار گذشته جشنواره فیلم فجر | سیمرغ‌هایی که سهم مشهد شدند

شکیبا افخمی راد | شهرآرانیوز؛ در این دوره ابراهیم اصغری، تهیه کننده فیلم «شماره ۱۰»، رضا نجاتی کارگردان «بعد از رفتن»، مهران احمدی، بازیگر «غریب»، و مسعود زارعیان، کارگردان مستند «غیرمسکونی»، به عنوان نمایندگان مشهد و خراسان در بخش‌های بهترین فیلم، بهترین فیلم اول، بهترین بازیگر مکمل مرد و بهترین مستند بلند نامزد دریافت جایزه شده بودند که حضور آن‌ها در میان نامزدها، توانایی هنرمندان مشهدی را نشان می‌دهد. سینماگران مشهدی همیشه در ادوار مختلف جشنواره حضوری فعال داشته اند و توانسته اند جوایزی را هم کسب کنند. در گزارش پیش رو به افتخار آفرینی بازیگران و کارگردانان مشهدی در ادوار گذشته جشنواره نگاهی داشته ایم که در ادامه پیش روی شماست.

درخشش در ابتدای مسیر هنری

داریوش ارجمند، بازیگر پیشکسوت سینما و تئاتر مشهد، در همان ابتدای مسیر حرفه‌ای خود و در سال ۱۳۶۵ با بازی در فیلم «ناخدا خورشید»، ساخته ناصر تقوایی، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد را به خانه برد؛ اثری که همچنان هم یکی از آثار ماندگار سینمای ایران محسوب می‌شود. او در سال‌های ۱۳۶۸ و ۱۳۷۸ هم برای بازی در فیلم‌های «جست وجوگر» و «اعتراض» نامزد دریافت سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول مرد شد، اما نتوانست این جایزه را از آن خود کند. در نهایت همکاری با بهرام بیضایی در سال ۱۳۷۹ دومین سیمرغ بازیگری را برای ارجمند به ارمغان آورد. او سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را برای بازی در فیلم «سگ کشی» دریافت کرد.

۲ سیمرغ برای کیانیان

رضا کیانیان یکی از موفق‌ترین بازیگران مشهدی در ادوار گذشته جشنواره فیلم فجر بوده است. او در سال‌های اولیه فعالیت هنری اش برای بازی در فیلم «کیمیا» به کارگردانی احمدرضا درویش، نامزد دریافت سیمرغ بهترین بازیگر نقش مکمل مرد شد، اما اولین سیمرغش را سه سال بعد و در سال ۱۳۷۶ برای ایفای نقش به یادماندنی سلحشور در فیلم «آژانس شیشه ای»، ساخته ابراهیم حاتمی کیا، به دست آورد. دیری نگذشت که این هنرمند توانست تعداد سیمرغ هایش را به عدد دو برساند و دومین سیمرغش را در سال۱۳۸۰ و برای بازی در نقش اول فیلم «خانه‌ای روی آب» کسب کند. کیانیان در سال‌های بعد نتوانست سیمرغ دیگر در بخش بازیگری کسب کند، اما چندین بار تا یک قدمی دریافت این جایزه رفت و برای بازی در آثار «گاهی به آسمان نگاه کن»، «ماهی‌ها عاشق می‌شوند» و «کفش هایم کو» نامزد دریافت سیمرغ شد.

بهداد و یک سیمرغ

حامد بهداد هم جزو بازیگرانی است که با اولین حضور حرفه‌ای خود در یک اثر سینمایی توانست توانایی هایش را ثابت کند و برای بازی در فیلم «آخر بازی»، ساخته همایون اسعدیان، نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد از نوزدهمین دوره جشنواره فیلم فجر شود. او در ادامه در چندین دوره دیگر هم نامزد دریافت جایزه بازیگری شد که دو بار آن در بخش بهترین بازیگر مکمل مرد برای بازی در فیلم‌های «روز سوم» و «هفت دقیقه پاییز» و دوبار در بخش بهترین بازیگر نقش اول مرد برای بازی در فیلم‌های «آرایش غلیظ» و «قصرشیرین» بود که البته سیمرغی را برای بهداد به همراه نیاورد. تنها سیمرغ بازیگری این هنرمند به دوره بیست و نهم برمی گردد. او برای بازی در فیلم «جرم»، ساخته مسعود کیمیایی، توانست سیمرغ بهترین بازیگر مکمل مرد را دریافت کند.

۲ سیمرغ بازیگری و یک سیمرغ کارگردانی

رضا عطاران تا به امروز توانسته دو سیمرغ بازیگری و یک سیمرغ کارگردانی جشنواره فیلم فجر را از آن خود کند. او اولین سیمرغ بازیگری اش را سال ۱۳۹۲ برای بازی در فیلم «طبقه حساس» به دست آورد و در سال ۱۳۹۹ بار دیگر این عنوان را برای بازی در فیلم سینمایی «روشن» تکرار کرد. عطاران در سه دوره دیگر هم برای بازی در فیلم‌های «دهلیز» به کارگردانی بهروز شعیبی، «خوابم می‌آد» به کارگردانی خودش و «مصادره»، ساخته مهران احمدی، نامزد دریافت سیمرغ شده است. این هنرمند علاوه بر بازیگری در حوزه کارگردانی هم توانسته است توانایی هاش را ثابت کند. او با فیلم «خوابم می‌آد»، اولین ساخته سینمایی خود، سیمرغ بهترین کارگردانی بخش نگاه نو سی امین جشنواره فیلم فجر را به دست آورد.

درخشش بانوان مشهدی

میترا حجار، هنگامه قاضیانی و ساره بیات هم بازیگران زن مشهدی هستند که در ادوار گذشته جشنواره فیلم فجر خوش درخشیده اند. هنگامه قاضیانی تا به امروز دوبار سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول را برای بازی در فیلم‌های «به همین سادگی» و «روز‌های زندگی» از آن خود کرده است. میترا حجار هم در پنج دوره جشنواره نامزد دریافت سیمرغ شده است، اما تنها برای بازی در فیلم «متولد ماه مهر» توانست سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول مرد را به دست آورد. سهم ساره بیات هم از جشنواره فیلم فجر تنها یک دیپلم افتخار است که برای بازی در فیلم «جدایی نادر از سیمین»، ساخته اصغر فرهادی، کسب کرده است.

۳ نامزدی در بخش کارگردانی

بهروز شعیبی یکی از کارگردانان موفق مشهدی جشنواره فیلم فجر است، او با اولین ساخته سینمایی خود به نام «دهلیز» توانست در بخش بهترین کارگردانی نامزد دریافت جایزه شود. هرچند دستش به جایزه کارگردانی نرسید، اما فیلمش سیمرغ بلورین بهترین فیلم سی و یکمین جشنواره فیلم فجر در بخش «نگاه نو» را به دست آورد. او در دوره سی وششم و چهلم جشنواره هم برای کارگردانی فیلم‌های «دارکوب» و «بدون قرار قبلی» تا یک قدمی دریافت سیمرغ رفت، اما درنهایت موفق به کسب این جایزه نشد. البته فیلم «بدون قرار قبلی» او توانست عنوان بهترین فیلم از نگاه ملی را کسب کند.

سیمرغ داوران و فیلم نامه برای جاویدی

نیما جاویدی یکی از کارگردانان جوان خراسانی است که تا به امروز دو فیلم سینمایی موفق «ملبورن» و «سرخ پوست» را کارگردانی کرده است. او برای فیلم «ملبورن» نامزد دریافت جایزه بهترین فیلم و کارگردانی در بخش نگاه نو جشنواره سی و دوم و برای فیلم «سرخ پوست» نامزد دریافت جایزه در دو بخش بهترین کارگردانی و فیلم نامه جشنواره سی و هفتم شده است. اما دو سیمرغی که جاویدی تا به امروز از آن خود کرده، سیمرغ جایزه ویژه هیئت داوران برای کارگردانی و نگارش «سرخ پوست» و سیمرغ بهترین فیلم نامه برای نگارش فیلم «خورشید» به کارگردانی مجید مجیدی است.

پرافتخارترین تهیه کننده مشهدی

موفق‌ترین تهیه کننده مشهد هم سید محمود رضوی است که امسال داوری آثار جشنواره را برعهده داشت. او سیمرغ بلورین برگزیده تماشاگران جشنواره بیست و هفتم را برای فیلم «درباره الی» به صورت مشترک با اصغر فرهادی دریافت کرد. رضوی چهارسال بعد سیمرغ بهترین فیلم اول را از سی ویکمین جشنواره برای فیلم «دهلیز» به دست آورد. اما اوج موفقیت این تهیه کننده به سی و پنجمین دوره جشنواره فیلم فجر برمی گردد. او در این رویداد برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم جشنواره، سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه ملی و سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران شد.

موفقیت با «زادبوم»

ابوالحسن داوودی یکی از فیلم سازان موفق خراسان است. او در دوره هیجدهم جشنواره با فیلم «مرد بارانی» در بخش بهترین فیلم و در دوره بیست و چهارم این رویداد با فیلم «تقاطع» در بخش بهترین کارگردانی نامزد دریافت سیمرغ شد. پس از آن در جشنواره بیست و هفتم با فیلم «زادبوم» به کارگردانی، نویسندگی و تهیه کنندگی خودش شرکت کرد و توانست جایزه بهترین فیلم از نگاه ملی (پلاک طلایی سیمرغ)، بهترین فیلم از نگاه تماشاگران و بهترین فیلم نامه را به دست آورد. او در سی وسومین دوره جشنواره فیلم فجر هم با فیلم موفق «رخ دیوانه» حضور پیدا کرد. «رخ دیوانه» در آن دوره سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی، بهترین فیلم و بهترین فیلم از نگاه تماشاگران را به دست آورد.

سینماگران مشهدی موفق در کسب سیمرغ نگاه ملی

ازمیان دیگر کارگردانان خراسانی که در جشنواره فیلم فجر خوش درخشیده اند می‌توان به محمد بزرگ نیا اشاره کرد. او سال ۱۳۷۲ سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی جشنواره فیلم فجر را برای فیلم «جنگ نفت کش ها» کسب کرد و در بیست وسومین دوره جشنواره نیز توانست جایزه ویژه هیئت داوران را با فیلم «جایی برای زندگی» به دست آورد. فیلم «راه آبی ابریشم» به کارگردانی او هم برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه ملی از بیست ونهمین دوره جشنواره فیلم فجر شده است.

جواد اردکانی دیگرکارگردان مشهدی هم برای ساخت فیلم به کبودی یاس توانسته است سیمرغ بهترین فیلم از نگاه ملی از بیست و هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر را به دست آورد. تهیه کنندگی این فیلم برعهده ابراهیم اصغری بوده است. همکاری این دو سینماگر مشهدی در فیلم سینمایی «شور شیرین» هم سیمرغ بهترین فیلم از نگاه ملی و هم سیمرغ زرین دبیر جشنواره را از سی امین دوره جشنواره فیلم فجر به ارمغان آورد.

دیگر موفقیت‌ها

مهدی صباغ زاده، کارگردان پیشکسوت مشهدی، برنده جایزه بزرگ مصطفی عقاد برای کارگردانی فیلم «راه بهشت» از بخش بین الملل سی امین جشنواره فیلم فجر شد. هدایت هاشمی، بازیگر خراسانی، نیز برنده دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اول مرد برای بازی در فیلم «لطفا مزاحم نشوید» از بیست و هشتمین دوره جشنواره فجر شده است. از دیگر جوایز مشهدی‌ها می‌توان به جایزه سروش محمدزاده در بخش بهترین کارگردانی هنر و تجربه و جایزه حامد کاتبی برای بهترین کارگردانی پویانمایی از سی وچهارمین دوره جشنواره فیلم فجر اشاره کرد. از «ترن»، ساخته مرحوم امیر قویدل، در بخش فیلم نامه ششمین جشنواره فیلم تقدیر شده است.

فیلم سازان خراسانی که در حوزه فیلم کوتاه و مستند فعال هستند هم در جشنواره فیلم فجر جوایزی کسب کرده اند که از آن جمله می‌توان از رضا فرهمند برای ساخت فیلم «اتاق صعود» و نیز «زنانی با گوشواره‌های باروتی» رضا نجاتی برای کارگردانی «ارفاق» و فرزاد خوش دست برای ساخت «خط باریک قرمز» نام برد.